Najbardziej uroczystym i celebrowanym elementem obrzędowości jest ognisko obrzędowe. Podczas niego jest okazja do  przyjęcia nowych w szeregi drużyny, przeprowadzenia dyskusji lub gawędy, albo innych ciekawych rzeczy, które zasługują na to by odbywać się w tak uroczysty sposób. Jest ono ważną częścią życia harcerskiego drużyny, dlatego wiąże się z nim wiele zwyczajów, które wynikają z naszej tradycji.

    * Układanie Ogniska: Ognisko układa jedna, lub kilka osób. Stos ogniskowy powinien być ułożony z darów lasu, tzn. z drewna znalezionego w lesie, kory brzozowej itp. , bez udziału przetworzonego drewna (desek, listw), tym bardziej opon, butów, gazet, benzyny, czy innego syfu. Nie ścinamy również żywego drzewa. Ognisko obrzędowe powinno estetycznie wyglądać oraz trwałość po rozpaleniu. Nie powinno być ono duże, ani małe, powinno się równomiernie palić.

    * Rozpalanie Ogniska: Drużyna udaje się w ciszy, spokoju i w szyku. Na miejscu, wszyscy ustawiają się w kręgu wokół stosu. Zaszczyt rozpalenia ognia przypada osobie wyznaczonej przez prowadzącego ognisko (drużynowy, komendant bądź wyznaczona przez nich osoba), Rozpalający ma do wykorzystania tylko jedną zapałkę, jeśli po jej wykorzystaniu stos nie zapłonie, następnej próby dokonuje osoba obok niej, która również ma jedną próbę. Jeśli nikomu się nie uda rozpalić ogniska, prowadzący oznajmia, że ten ogień już się nie rozpali. Nieszczęśnik/cy, którzy układali stos mają za zadanie rozrzucić go na cztery strony świata i zamaskować po nim miejsce, w obecności wszystkich. Potem drużyna odchodzi w szyku i ciszy.

    * Początek Ogniska: Kiedy pojawi się ogień, prowadzący wydaje komendę "Baczność!" (lub powstańcie). Następnie, jeśli uzna ognisko za rozpalone rozpoczyna śpiewać pieśń obrzędową "Ogień" (jeśli jest to ognisko drużyny) lub 2 pierwsze zwrotki pieśni "Płonie ognisko" (jeżeli jest to bardziej uroczyste ognisko), po odśpiewaniu pieśni, całość, zebrana w kręgu, siada. Jeżeli ognisko zgaśnie w trakcie śpiewania pieśni rozpoczynającej (tj. nie będzie w nim żadnego płomienia), to prowadzący kończy ceremonię. Jeżeli jednak ognisko się pali, prowadzący wyznacza strażnika ognia.

    * Strażnik Ognia: Świeżo wyznaczony strażnik ognia oddaje honor (pozycją baczność) w kierunku ognia i wraca do kręgu. Strażników ognia może być więcej niż jeden (w wypadku np. dużego ogniska lub trudnych warunków pogodowych). Do obowiązków strażnika należy utrzymywanie równego płomienia na czas trwania całej ceremonii. Dokładanie do ognia jest wbrew pozorom niełatwą sztuką - strażnik robi to delikatnie, dbając o stabilność ognia (czyli żeby płonął równomiernie, nie przesuwał się, nie przygasał). Podchodząc i odchodząc od ognia za każdym razem oddaje mu honor. Poruszając się, przygotowując chrust, itp. zachowuje się jak najciszej. Nie odzywa się, nie uczestniczy w tym, co drużyna robi przy ognisku, chyba, że prowadzący udzieli mu głosu. Nikt po za strażnikiem nie ma prawa dokładać do ogniska.

    * Trwanie Ogniska: W trakcie trwania ogniska, powinna panować poważna atmosfera. Głosu udziela prowadzący, a mówi tylko jedna osoba. Uczestnicy ogniska nie hałasują, nie śpią, nie wyciągają nóg w kierunku ognia. Jeśli ktoś musi odejść od ogniska, prosi o zezwolenie prowadzącego, porusza się cicho i na zewnątrz kręgu.

    * Zakończenie Ogniska: Zakończenie ogniska oznajmia prowadzący przez zaintonowanie drugiej i trzeciej zwrotki pieśni "Płonie ognisko..." (w przypadku bardziej uroczystego ogniska), lub pieśni "Ogniska już dogasa blask"
i "Bratnie słowo". Po odśpiewaniu tych pieśni prowadzący mówi słowa "Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech wróci ona do moich rąk.", po czym prowadzący ściska rękę osobie po swojej lewej, po czym ta osoba ściska rękę następnej osobie, aż "iskierka" zatoczy koło. Po czym prowadzący mówi: "Iskierka krąg zatoczyła, do mych rąk powróciła. Rozejdźmy się na cztery strony świata, jak wskazuje nam na to ramiona naszego harcerskiego krzyża. Druhny i Druhowie , Czuwaj!". Po tych słowach wszyscy na raz ściskamy sobie ręce i odwracamy się.

    * Kominek obrzędowy: Zazwyczaj jest ze świeczek. Traktuje się tak samo jak ognisko, po za tym, że nie maskuje się go, oraz nie ma "strażnika ognia".